Odpady pokonsumpcyjne
W związku z pytaniami przedsiębiorców w sprawie utylizacji odpadów żywnościowych przy pomocy młynków koloidalnych przedstawiam obowiązujące stanowisko w oparciu o przepisy prawne w przedmiotowej sprawie.
W zakresie kompetencji organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej leży obowiązek kontroli zakładów znajdujących się pod jej nadzorem, zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa, w tym m.in. przepisami ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006r.Nr 122, poz. 851 z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (DZ. U.NR 171, poz. 1225 z późn. zm.).
W związku z powyższym organy Państwowej Inspekcji Sanitarnej w ramach sprawowanego nadzoru w zakresie odpadów żywnościowych, kontrolują postępowania z tymi odpadami na terenie nadzorowanych obiektów żywnościowych oraz sprawdzają dokumentację zakładu, w tym dokumenty umożliwiające identyfikację producentów i odbiorców żywności oraz posiadanie przez przedsiębiorcę stosownych umów na odbiór odpadów z właściwą firmą.
W zależności od odpadów oraz ich przeznaczenia, stosowna umowa powinna być zawarta przez przedsiębiorcę z odbiorcą odpadów działającym na podstawie umowy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007r. Nr 39, poz. 251) lub na podstawie rozporządzenia (WE) nr 1774/2002 Parlamenty Europejskiego i Rady ustanawiającego przepisy sanitarne dotyczące produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego nieprzeznaczonych do spożycia przez ludzi (Dz. Urz. WE L.273 z 10.10.2002,str.1, zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdział 3, t. 37, str. 92, z późn. zm.).
Ponadto zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527 z późn. zm.), odpady gastronomiczne oraz przeterminowane środki spożywcze, które nie stwarzają zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt mogą być wykorzystywane do skarmiania zwierząt w schroniskach dla zwierząt lub wykorzystywane w przydomowych kompostownikach.
Uprzejmie podkreślam, że załącznik nr II rozdział VI ,,Odpady żywnościowe” rozporządzenia nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2004r. str. 1) reguluje sposób postępowania z odpadami w obiektach. Zgodnie z powyższym, każdy zakład powinien mieć opracowane procedury określające sposób postępowania z żywnością nieodpowiadającą wymaganiom jakości zdrowotnej oraz odpadami żywnościowymi, mając na względzie wyeliminowanie możliwości zanieczyszczenia innych surowców i produktów gotowych. Ponadto każdy zakład powinien mieć opracowane procedury umożliwiające śledzenie żywności na rynku spożywczym.
Zgodnie z ww. rozporządzeniem w zakładach produkcji i obrotu żywnością odpady żywnościowe, niejadalne produkty uboczne oraz śmieci muszą być składowane w zamykanych pojemnikach , odpowiednio skonstruowanych, utrzymywanych w dobrym stanie i łatwych do czyszczenia i dezynfekcji . Jest to jedyny sposób higienicznego i przyjaznego dla środowiska usuwania odpadów żywnościowych z terenu zakładów produkcji i obrotu żywnością, chyba że przedsiębiorstwa sektora spożywczego mogą wykazać właściwemu organowi, że inne systemy usuwania są właściwe.
Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Środowiska, stosowanie młynków koloidalnych jest działaniem sprzecznym z obowiązującymi przepisami z zakresu ochrony środowisk Art. 40 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 z póżn. zm. ) zabrania wprowadzania do wód odpadów, w zrozumieniu ww. ustawy o odpadach oraz ciekłych odchodów zwierzęcych.
Ponadto zakaz wprowadzania odpadów do kanalizacji został wprowadzony przepisami ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków ( Dz. U. z 2006 r. Nr 123,poz. 858 z póżn. zm.). Zgodnie z art. 9 ust. 2 pkt 1 tej ustawy zabrania się wprowadzania do urządzeń kanalizacyjnych odpadów stałych, które mogą powodować zmniejszenie przepustowości przewodów kanalizacyjnych, w szczególności żwiru, piasku, popiołu, wytłoczyn, drożdży, szczeciny, ścinków skór, tekstyliów, włókien, nawet jeżeli znajdują się w stanie rozdrobnionym.
W związku z tym odpady żywnościowe powinny zostać unieszkodliwiane lub poddane odzyskowi innymi metodami.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza pozbyć się lub do ich pozbycia się jest zobowiązany. Zgodnie z załącznikiem zawartym ww. ustawie, do tych substancji/przedmiotów zalicza się m.in.: pozostałości z produkcji lub konsumpcji, produkty nieodpowiadające wymaganiom jakościowym oraz produkty, których termin przydatności do właściwego użycia upłynął.
Ponadto, zgodnie z art. 3 ust 3 pkt 21 ww. ustawy o odpadach termin unieszkodliwianie odpadów należy rozumieć jako cyt. ,,poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych, fizycznych lub chemicznych określonych w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi i środowiska”. Proces unieszkodliwiania odpadów (D6) zawarty w ww. załączniku jednoznacznie stanowi, że odprowadzanie odpadów do wód z wyjątkiem mórz w całości objęte jest zakazem.
Reasumując, obowiązujące przepisy jednoznacznie wykazują na brak możliwości unieszkodliwiania odpadów żywnościowych przy pomocy młynków koloidalnych.